BEGIN

Er is al heel wat geschreven over godsdiensten. En over het wel of niet aanwezig zijn van goden. Of van één god. En toch zijn mensen door al dat geschrevene de godsdiensten nog steeds niet beter gaan begrijpen. Godsdienst is nog altijd geheimzinnig. En het godsdienstige gedrag is dat ook. Het is allemaal niet logisch. En het is allemaal niet goed te verklaren. Want godsdiensten staan ook altijd in verpakkingstaal. En dat maakt het geheimzinnig. En moeilijk te begrijpen. Het suggereert iets anders dan het is. En dat zou ook geen probleem zijn als het om het geloven van de godsdienst alleen gaat. Maar dat is wel een probleem als dat gaat gelden voor het gedrag van de godsdienst. Want mensen kunnen zich daardoor zeer tegenstrijdig gaan gedragen. Totaal tegenstrijdig soms. Goden worden ook nooit begrijpelijk uitgelegd. Goden ( de oude goden), zijn geheimzinnig. En God ( de nieuwe god ), is ook geheimzinnig. En zolang dat geheimzinnig is, heeft het ook weinig zin om te gaan discussiëren over het wel of niet bestaan van de goden, of van die ene god. Als goden niet zijn aangetoond, mag je er van uitgaan dat ze ook niet aanwezig zijn. Maar dan moet de geheimzinnigheid er eerst wel afgehaald worden. Bestaan goden? Maar als goden niet bestaan of niet zijn aangetoond, kunnen mensen best wel doen alsof ze wel bestaan. En als die ene god niet aangetoond is, kunnen mensen ook best wel doen alsof die wel bestaat. Het gedrag van een godsdienst kan doen alsof een god wel bestaat zonder dat die bestaat. Een god kan op die manier zelfs bestaan als alleen maar een begrip. En stel nu eens dat die god alleen maar bestaat als een begrip? Dan kan zo'n god door de mensen evengoed wel gebruikt gaan worden om er de verantwoordelijkheid aan toe te kennen. Want een god ( een oude god ), was nu eenmaal wel een verantwoordelijke macht. Het begrip god was altijd een macht die ergens verantwoordelijk voor was. Dat geeft aan mensen de mogelijkheid om die god, ook die nieuwe god, ook zo te gaan gebruiken. De god is verantwoordelijk. En dan zijn we zelf niet verantwoordelijk. We doen aan het godsdienstige gedrag dat we niet verantwoordelijk zijn. Omdat we de verantwoordelijkheid aan onze god overlaten. Kijk, in de oude tijden gebeurden er dingen die men nog niet wetenschappelijk logisch kon verklaren. Dat gebeuren van die dingen werd dan verklaard door het toe te schrijven aan een macht. Een nog onbekende macht. Of aan een god. Die wel of niet door de mens te beïnvloeden was. Het gebeuren van de dingen was er mee verklaard totdat er nieuwere en betere inzichten ontstonden. Voorlopig was voor hen dan een gebeuren verklaard; er was een macht. Misschien wel een god. Dat gaf later aan slimme mensen ook de mogelijkheid om het begrip macht of god op die manier voor een nieuwe god te gaan gebruiken. De verantwoordelijkheid er aan geven. Doen alsof er een macht of een god is, waaraan je de verantwoordelijkheid kunt geven. Wij gaan aan de cultuur doen dat we niet meer verantwoordelijk zijn. Wij hebben in onze cultuur het leven op basis van verantwoordelijk zijn, vervangen door het leven op basis van het houden aan vastgestelde geboden. Mensen kunnen aan de cultuur doen dat een god verantwoordelijk is. En mensen kunnen daarmee aan het godsdienstige gedrag doen dat ze zelf niet verantwoordelijk zijn. Ze kunnen het begrip god als verantwoordelijke macht gebruiken om zelf vrij van verantwoordelijkheid te zijn. In een godsdienst met één god is het begrip god dus het verantwoordelijke. En de verantwoordelijke. Mensen doen dus niet aan het geloven in die ene verantwoordelijke almachtige god als noodzaak om te kunnen verklaren, zoals in oude tijden en culturen. Nee, mensen doen aan het geloven in die verantwoordelijke almachtige god om te kunnen gebruiken. Dat verklaren was alleen van toepassing op de oude goden. Geloven in één god betekent dus het gedragen dat die god verantwoordelijk hoort te zijn. En de mens niet. En daar wil ik met deze studie zodanig verder op ingaan, dat het voor iedereen begrijpelijk en logisch wordt welke bedoeling de godsdienst heeft. Of kan hebben.